سوئیس بی طرف ترین کشور دنیا ، ریشه بی طرفی سوئیس در کجاست؟ - نکته های خرید

به گزارش نکته های خرید، 200 سال دوری سوئیس از جنگ های دنیا، این کشور را به یکی از مهم ترین بازیگران میانجیگری بین المللی تبدیل نموده است.

محمدامین خرمی - 40 سال تنش میان ایران و آمریکا با نام کشور کوچک دامنه های آلپ یعنی سوئیس هم گره خورده است؛ کشوری که اندکی پس از تسخیر سفارت آمریکا در ایران و تعطیلی آن، به عنوان حافظ منافع واشنگتن در تهران وارد معادلات 2کشور شد.

بحران تسخیر سفارت آمریکا، نقطه شروع قطع ارتباط میان تهران و واشنگتن بود، اما سوئیسی ها در اوج بحران، نقش رابط میان 2 طرف را به عهده گرفتند. قطع کانال های ارتباطی میان آمریکا و ایران باعث شد تا مقامات کاخ سفید بلافاصله به سوئیسی ها مراجعه نمایند؛ چرا که آنها سابقه ای تاریخی در میانجیگری و حفاظت از منافع کشورها در پایتخت کشورهای متخاصم داشتند.

7 ماه پس از اشغال سفارت از سوی دانشجویان پیرو خط امام(ره)، سفارت سوئیس دفتر حافظ منافع آمریکا را تاسیس کرد تا رسما نمایندگی این کشور در تهران را به عهده بگیرد. اریک لانگ سفیر وقت سوئیس در تهران در تاسیس این دفتر و سپس در مذاکرات مربوط به آزادی 52گروگان آمریکایی که به قرارداد الجزایر منتهی شد، نقش کلیدی بازی کرد. سوئیس غیر از آنکه حافظ منافع آمریکا در ایران است، در 6مورد دیگر نیز مسئولیت مشابه به عهده گرفته است. این کشور طی 4دهه گذشته حافظ منافع ایران در مصر بوده است. قطع روابط میان ایران و عربستان در سال 1394نیز باعث شد تا مسئولیت حفاظت منافع 2کشور در پایتخت های طرف مقابل به عهده سوئیس گذاشته شود. پس از قطع روابط میان ایران و کانادا در سال1391، سوئیس حفاظت منافع ایران در این کشور را هم به عهده گرفت. دفتر حفاظت منافع کانادا در تهران اما در سفارت ایتالیا واقع شده است. فارغ از این ها، سوئیسی ها مسئولیت حفاظت منافع میان روسیه و گرجستان در پایتخت های 2کشور را نیز به عهده دارند. حفاظت منافع آمریکا و کوبا در قبال یکدیگر نیز تا سال2015 که 2کشور روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفتند، با سوئیس بود. آمریکا درخواست تاسیس دفتر حفاظت منافع خود در ونزوئلا در سفارت سوئیس در کاراکاس را هم داده است؛ اما این درخواست هنوز با موافقت رئیس جمهور ونزوئلا روبه رو نشده است.

طی 3دهه گذشته، بین 80 تا 90درصد مردم سوئیس درنظرسنجی ها اعلام نموده اند که خواهان حفظ بی طرفی کشورشان در منازعات بین المللی هستند. آنالیز اسناد وزارت خارجه سوئیس نشان می دهد که این کشور از قرن نوزدهم به عنوان حافظ منافع دیگر کشورها در سیاست بین المللی، ایفای نقش نموده است. در جریان جنگ امپراتوری دوم فرانسه و پادشاهی پروس که بین سال های 1870 تا 1871 رخ داد، سوئیس حافظ منافع 2طرف بود. اوج ایفای نقش سوئیس در این زمینه به جنگ جهانی دوم باز می شود. سوئیس حافظ منافع 35کشور بود و در سفارتخانه های خود در کشورهای مختلف، دست کم 200دفتر حافظ منافع را اداره می کرد. والتر استاکی، سفیر سوئیس نزد دولت ویشی فرانسه بین سال های 1940 تا 1944، حفاظت منافع 20کشور را به عهده داشت که خود رکوردی بی سابقه به حساب می آید. بعد از جنگ جهانی دوم و در جریان جنگ سرد، سوئیس 46دفتر حافظ منافع را اداره می کرد.

ریشه بی طرفی سوئیس در کجاست؟

حفاظت از منافع یک کشور در کشور دیگر ریشه در اصل بی طرفی پذیرفته شده از سوی سوئیس دارد. طبق حقوق بین الملل و حقوق منازعات مسلحانه، یک کشور می تواند در درگیری های بین المللی بی طرفی اتخاذ کند و دولت های درگیر جنگ ملزم به رعایت حقوق این کشور به عنوان یک کشور بی طرف هستند. حقوق و وظایف یک کشور بی طرف در کنوانسیون1907 لاهه ذکر شده است. سوئیس در قلب اروپا قرار گرفته و طی حدود 4قرن گذشته، بی طرفی آن همواره از سوی دولت های اروپایی پذیرفته شده است. سوئیس همواره سرزمینی حائل میان قدرت های اروپایی بوده است. به عبارت دیگر، این کشور نقطه تلاقی مرزهای متغیر قدرت های اروپایی بوده است؛ قدرت هایی که در دوره های مختلف در قامت امپراتوری های عظیم، رو در روی هم قرار گرفته اند و بارها یکدیگر را شکست داده یا از روی نقشه محو نموده اند.

نخستین بار در پیمان وستفالی 1648 بود که قدرت های اروپایی به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی سوئیس، بر سر بی طرفی آن توافق کردند. بی طرفی به معنای عدم تمایل یک کشور به حضور در منازعات و درگیری های بین المللی است. پیمان وستفالی پیمان نامه صلحی بود که پس از انتها جنگ های 30ساله مذهبی در اروپا، میان کشورهای اروپایی بسته شد. بی طرفی سوئیس در قرن نوزدهم و در جریان جنگ های ناپلئونی نقض شد و بعضی مناطق سوئیس به جبهه ناپلئون بناپارت پیوستند. سقوط ناپلئون در سال1814 به برگزاری کنگره وین منتهی شد که وظیفه اش ترسیم دوباره نقشه سیاسی اروپا بود. در کنگره وین1815 همه قدرت های اروپایی بار دیگر بی طرفی دائمی سوئیس را به رسمیت شناختند.

پس از 1815 بی طرفی سوئیس همواره پابرجا بوده است. نه این کشور با دیگر کشورها وارد جنگ شده و نه دیگر کشورها هرگز به مرزهای آن تعرضی نموده اند. در طول دو جنگ جهانی نیز، سوئیس از گزند درگیری ها در امان ماند. در جنگ جهانی دوم، سوئیس در محاصره کامل متحدین بود و آلمان نازی برای اشغال این کشور هم برنامه ریزی نموده بود، اما هیتلر از این عملیات صرف نظر کرد و سوئیس هیچ گاه به اشغال در نیامد.

مبنای حقوقی بی طرفی سوئیس چیست؟

قانون اساسی سوئیس در دوره های مختلف، اصل بی طرفی این کشور را پذیرفته است. قوانین اساسی سوئیس در سال های 1848، 1874 و 1999 همگی اصل بی طرفی را به عنوان یکی از اصول اساسی سیاست خارجی این کشور مشخص نموده اند. طبق اصول 173 و 184 قانون اساسی سوئیس، دولت فدرال این کشور وظیفه حفظ امنیت و بی طرفی این کشور را به عهده دارد. کنوانسیون 1961 وین درباره روابط دیپلماتیک نیز مبنای حقوقی مسئولیت حفاظت منافع یک کشور از سوی کشور دیگر است. براساس ماده45 این کنوانسیون یک کشور می تواند حفاظت از منافع خود یا حفاظت از منافع اتباع خود در کشور دیگر را به کشوری ثالث بسپارد، درصورتی که مورد موافقت کشور پذیرنده قرار گیرد.